- Căn cứ pháp lý
Luật Đất đai năm 2013
Luật Quốc tịch năm 2008 sửa đổi, bổ sung năm 2014
Luật Nhà ở năm 2014
Nghị định số 43/2013/NĐ-CP hướng dẫn thi hành Luật Đất đai
Đất đai – nhà ở không chỉ có ý nghĩa là một tài sản đối với hộ gia đình, cá nhân, mà còn là nơi sinh sống, nơi diễn ra hoạt động sản xuất, kinh doanh của hộ gia đình, cá nhân. Mỗi hộ gia đình, cá nhân đều mong muốn hướng đến có một thửa đất, một ngôi nhà thuộc quyền sở hữu, sử dụng của mình.
Hiến pháp quy định đất đai thuộc sở hữu toàn dân, Nhà nước đại diện quản lý đất bằng cách quyết định giao đất, cho thuê đất, thu hồi đất… phù hợp với tình hình kinh tế – xã hội từng thời kỳ. Để đảm bảo quyền sử dụng đất cho người sử dụng đất, Nhà nước thực hiện cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho người sử dụng đất đủ điều kiện. Vậy người Việt Nam định cư ở nước ngoài có được nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản gắn liền với đất ở Việt Nam không? Là câu hỏi nhiều người Việt Nam định cư ở nước ngoài băn khoăn khi muốn trở về Việt Nam mua đất.
“Người Việt Nam định cư ở nước ngoài là công dân Việt nam và người gốc Việt nam cư trú, sinh sống lâu dài ở nước ngoài” (khoản 3 Điều 3 Luật Quốc tịch), và nếu người Việt Nam định cư ở nước ngoài mà chưa mất quốc tịch Việt Nam trước ngày 01/07/2009 thì vẫn còn quốc tịch Việt Nam và trong thời hạn 05 năm, kể từ ngày 01/07/2009 người này phải đăng ký với cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài để được giữ quốc tịch Việt Nam.
Do đó, căn cứ theo quy định tại khoản 6 Điều 5 Luật Đất đai, người sử dụng đất được công nhận quyền sử dụng đất, nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất bao gồm người Việt Nam định cư ở nước ngoài.
Và điểm d Khoản 1 Điều 169 Luật Đất đai năm 2013 cũng quy định: “đ) Người Việt Nam định cư ở nước ngoài thuộc diện được sở hữu nhà ở tại Việt Nam theo quy định của pháp luật về nhà ở được nhận chuyển quyền sử dụng đất ở thông qua hình thức mua, thuê mua, nhận thừa kế, nhận tặng cho nhà ở gắn liền với quyền sử dụng đất ở hoặc được nhận quyền sử dụng đất ở trong các dự án phát triển nhà ở”
Theo đó, luật Nhà ở quy định nếu người Việt Nam định cư ở nước ngoài được phép nhập cảnh vào Việt Nam có quyền sở hữu nhà ở tại Việt Nam thông qua hình thức mua, thuê mua nhà ở thương mại của tổ chức kinh doanh bất động sản; mua, nhận tặng cho, nhận đổi, nhận thừa kế nhà ở; nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất ở trong dự án đầu tư xây dựng nhà ở thương mại được phép bán.
Như vậy, pháp luật quy định người Việt Nam định cư ở nước ngoài chỉ được nhận chuyển quyền sử dụng đất đối với đất ở, và không được nhận chuyển quyền đối với đất nông nghiệp, đất phi nông nghiệp không phải đất ở.
Điều kiện để người Việt Nam định cư ở nước ngoài là phải được phép nhập cảnh vào Việt Nam. Do đó khi làm hồ sơ công chứng hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất, hồ sơ sang tên quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản gắn liền với đất, chị cần mang theo hộ chiếu Việt Nam (còn giá trị và có đóng dấu kiểm chứng nhập cảnh của cơ quan quản lý xuất, nhập cảnh Việt Nam) hoặc hộ chiếu nước ngoài, kèm theo giấy tờ chứng minh còn quốc tich Việt Nam hoặc giấy tờ xác nhận là người gốc Việt Nam do cơ quan có thẩm quyền cấp để xác nhận thông tin là người Việt Nam định cư ở nước ngoài.
